ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon standardına akredite olarak ülkemizde ISO TS 13027 Gıda Üretim Yerlerinde Hijyen ve Sanitasyon standardı uygulanmaktadır. Bu standart, gıda üreten işletmelerin Hijyen ve Sanitasyon Belgesi denetimlerinde uygulanacak çerçeve kuralları düzenlemek amacıyla oluşturulmuştur. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nca 2008 yılında Gıda Güvenliği ve Kalitesinin Denetimi ve Kontrolüne Dair Yönetmelik yürürlüğe konulmuştur. Yönetmelik, ISO TS 13027 standardı ile benzer şekilde, gıda maddesi imal eden işletmelerin gıda güvenliği ve kalitesi konularında uymakla yükümlü oldukları teknik koşulları düzenlemektedir.
Hijyen ve Sanitasyon Kavramları
Hijyen ve Sanitasyon Belgesi Uygulama Alanı
TSE tarafından gıda imalathanelerinde uygulanması için yayımlanan standart aşağıdaki yer ve materyallerle ilgili düzenleme getirmektedir:
Hijyen ve Sanitasyon Belgesi Taşımanın Avantajları
• Gıda üreten firmanın gıda güvenliği koşulları denetlenmiş ve tescillenmiş olmaktadır.
• Belge, firmanın ve ürünün yasal düzenlemelere uygun üretildiğini kanıtlamaktadır.
• İşletme için, mevcut ve potansiyel tehlikeler ve riskler belirlenmiş olmaktadır.
• İşletme imajı güçlenmekte, itibarı artmaktadır.
• Müşteri kaynaklı şikayetler en aza indirgenmektedir.
• Yapılan periyodik analizlerle işletmenin hijyen ve sanitasyon koşulları izlenmektedir.
• Periyodik denetimler neticesinde çalışanların daha temiz ve daha dikkatli çalışması sağlanmaktadır.
• İşletme gıda sektöründe önemli bir rekabet gücüne sahip olmaktadır.
Hijyen ve Sanitasyon Belgesi Sertifikasyon Süreçleri
Hijyen ve Sanitasyon Belgesi standartlarını uygulaması gereken bir gıda işletmesi ISO TS 13027 standardına uygun olarak üretim yapmaya başladığında sertifikasyon kuruluşuna müracaat ederek firma için ISO TS 13027 Belgesini talep edebilmektedir.
Sertifikasyon kuruluşları, kontrol ve denetimlerde;
• İşletmenin altyapısını,
• Tesislerini,
• Çalışma ve üretim ortamını,
• Makine, alet ve ekipmanları ile teknik donanımlarını,
• Çevresel faktörleri,
• Çalışanların niteliklerini,
ISO TS 13027 standardına ve ilgili kanuni düzenlemelere uygun şekilde incelemektedir.
Belgelendirme öncesi denetimler aşamasında bazı laboratuvar analizleri yapılmaktadır. Bunlar;
• Ortamın mikrobiyal yükünün ölçülmesi: Hava örnekleyici cihazlarla işletmenin imalat yerlerinden örnekler alınmakta ve laboratuvarda analiz edilmektedir. Bu analiz neticesinde işletme ortamındaki havanın mikrobiyal yükü ölçülmüş olur.
• Çalışanların hijyeni: Çalışanlardan el swapı örnekleri alınmakta, laboratuvar ortamında analiz edilmektedir.
• Yüzey hijyen kontrolleri: İşletmenin üretim tesislerindeki tezgah, duvar, ekipman ve benzeri yüzeylerden swap örnekleri alınmakta ve laboratuvarda analiz edilmektedir.
• İçme suları ile kullanma sularının denetimi: İşletmede kullanılan sulardan alınan örnekler de laboratuvar ortamında analiz edilmektedir.
Yapılan kontrollerin, test ve analiz ölçümlerinin sonucuna göre işletmenin ISO TS 13027 standartlarını sağladığı ve mevcut şartlarını sürdürebilir olduğu kanaatine varılırsa, Hijyen ve Sanitasyon Belgesi düzenlenerek işletmeye takdim edilir.